(PetroTimes) - Chưa có vụ án tham nhũng nào được phát hiện thông qua việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức. Điều này phần nào cho thấy, việc kê khai, kiểm soát tài sản cán bộ thời gian qua vẫn nặng về hình thức…
Biệt thự xây trên khu đất rộng khoảng 16.000 m2 được cho là của một cựu quan chức.
Tài sản “khủng”, khó truy nguồn gốc
Những ngày qua, dư luận được phen choáng váng với thông tin về “của nổi, của chìm" của một vài quan chức, khối tài sản này đủ để “dọa” bất cứ đại gia nổi tiếng nào trong nước.
Dù dư luận đặt nghi vấn, thế nhưng cơ quan chức năng vẫn chưa lên tiếng hay kết luận gì về nguồn gốc chính đáng hay không chính đáng của những khối tài sản trên. Và thực tế, các quy định liên quan cũng không cho phép truy nguồn gốc tài sản do cán bộ, công chức kê khai lần đầu, dù khối tàn sản đó có lớn đến đâu.
Dù vậy, chúng ta vẫn thấy sự lúng túng trong việc kiểm soát được thực chất tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức dẫn tới nhiều khả năng là những nghi vấn đặt ra quanh các khối tài sản lớn bất ngờ của một số cán bộ, trong đó có cả cán bộ đã nghỉ hưu sẽ khó mà được giải đáp.
Khu nhà vườn được cho là giá trị hàng tỷ đồng cùng với nhiều cây gỗ quý hàng trăm năm tuổi có giá trị rất “khủng” của gia đình một vị bí thư tỉnh ủy.
Số liệu thống kê cho thấy, trong giai đoạn 2007 - 2013, các cơ quan chức năng đã truy tố gần 2.200 vụ án về tham nhũng với gần 5.300 bị can, nhưng chưa có vụ án tham nhũng nào được phát hiện thông qua việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức. Tài sản thu hồi được từ các vụ án tham nhũng cũng rất khiêm tốn, chỉ đạt khoảng 20%, bởi đối tượng tham nhũng thường dùng thủ đoạn che giấu, tẩu tán tài sản nên khó xác minh để thi hành án.
Theo đánh giá của ông Phí Ngọc Tuyển – Phó Cục trưởng Cục phòng, chống tham nhũng (Thanh tra Chính phủ) thì việc kê khai tài sản những năm qua còn nặng về hình thức, hiệu quả ngăn ngừa và phát hiện phòng chống tham nhũng (PCTN) thấp.
“Qua tổng kết 5 năm thực hiện Luật PCTN (2011) - đã rút ra 3 nguyên nhân chính: Thứ nhất, nhận thức chung về kê khai tài sản của cán bộ công chức chưa đúng. Thứ hai, quy định trước đây về minh bạch tài sản chưa rõ ràng, cụ thể, chủ yếu dựa vào tự giác mà không có biện pháp kiểm soát. Thứ ba, việc tổ chức thực hiện ở các cấp, các ngành chưa đồng bộ (nơi giao cho cơ quan thanh tra, nơi giao cho cơ quan cán bộ...) và đặc biệt là việc thực hiện chưa quyết liệt”, ông Tuyển cho biết.
Cũng theo ông Tuyển Luật PCTN (sửa đổi) 2012, nội dung về minh bạch tài sản rộng hơn và đặc biệt có 2 điểm mới rất mạnh, theo tôi còn mạnh hơn cả luật pháp của nhiều nước về minh bạch tài sản. Đó là: Công khai và giải trình nguồn gốc tài sản tăng thêm và chịu sự xác minh của tổ chức. Cụ thể, công khai có hai hình thức, niêm yết kê khai tài sản tại trụ sở cơ quan cho mọi người giám sát hoặc công bố tại cuộc họp cơ quan.
Điều này có nghĩa khẳng định bản kê khai không còn là tài liệu mật, tạo điều kiện cho nhiều người được giám sát. Thứ nữa là bản kê khai phải chịu sự xác minh của tổ chức nếu cần, chứ không như trước đây chỉ áp dụng cung cấp cho cơ quan có yêu cầu.
TS Hoàng Ngọc Giao - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách pháp luật và phát triển cho biết: Phải kiểm kê cụ thể tài sản của những cán bộ giàu bất thường.