(PetroTimes) - Ngày 10/5, Channel News Asia đưa tin, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã kêu gọi các nhà lãnh đạo Đông Nam Á cùng đối phó với mối đe dọa từ tuyên bố chủ quyền gây tranh cãi (vô lý, bất hợp pháp) của Trung Quốc đối với hầu hết Biển Đông tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 24 (từ 10 đến 11/5 tại thủ đô Nay Pyi Taw) ở Myanmar.
Ông Benigno Aquino cho biết, mặc dù không phải tất cả thành viên ASEAN đều có tranh chấp lãnh hải với Trung Quốc, nhưng vấn đề này liên quan chặt chẽ đến an ninh khu vực.
Tờ The New York Times (Mỹ) dẫn lời các chuyên gia kinh tế và chính trị nhận định, căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc là hồi chuông báo động về thái độ ngang ngược, quyết lấn chiếm trên Biển Đông của Bắc Kinh. Hãng Reuters cho rằng, quyết định hạ đặt giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam đã lộ rõ các nước ven biển Đông gặp nguy hiểm như thế nào trước một Trung Quốc hung hăng lấn tới.
Tổng thống Philippines Benigno Aquino
Ngày 9/5, tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng cảnh báo, những hành động leo thang của Trung Quốc ở Biển Đông sẽ thúc đẩy các quốc gia Đông Nam Á tăng cường sức mạnh quân sự, đồng thời mở rộng vòng tay đón Mỹ vào khu vực. Đài tiếng nói nước Nga cho rằng, việc Mỹ và Philippines tổ chức diễn tập quân sự liên hợp "Balikatan-2014" trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông leo thang nên càng khiến dư luận quan tâm.
Ông Edward Schwarck, Giám đốc Chương trình châu Á thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI) cho rằng, việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan HD-981 trong vùng biển của Việt Nam ở Biển Đông là thách thức nghiêm trọng đối với khu vực và thời điểm Bắc Kinh tiến hành cũng đáng chú ý. Trung Quốc muốn thông qua việc này để chứng minh với Mỹ rằng, Bắc Kinh không bị ngăn cản bởi những cam kết an ninh của Washington đối với đồng minh, cũng như các nước trong khu vực. Nhưng việc này đi ngược lại với chính sách của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình.
Trong khi đó, ông Orville Schell, Giám đốc Trung tâm Quan hệ Mỹ-Trung thuộc Hội châu Á ở New York cho rằng, Trung Quốc đã tạo ra môi trường khó giữ quan hệ hữu nghị với láng giềng. Còn ông Taylor Fravel, chuyên gia về khoa học chính trị tại Học viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) nhận định, hành động hạ đặt giàn khoan của Trung Quốc sẽ khiến các quốc gia có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông tăng gấp đôi các biện pháp phòng vệ. Theo ông Anton Svetov, nhà Việt Nam học, chuyên viên Hội đồng đối ngoại Nga: Trung Quốc đang muốn thăm dò phản ứng. Ông Vladimir Kolotov, Trưởng bộ môn lịch sử các nước phương Đông thuộc Đại học Tổng hợp quốc gia Saint-Peterburg cảnh báo: Luật chơi của Trung Quốc khó chấp nhận. Ông Dmitry Mosyakov, chuyên viên cao cấp Viện nghiên cứu phương Đông nhận định: Hành động của Trung Quốc hết sức nguy hiểm.
Ngày 9/5, Hạ nghị sỹ Eliot Engel, thành viên của Đảng Dân chủ tại Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, ra thông cáo báo chí lên án các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, coi đây là cách hành xử đe dọa hòa bình và sự ổn định chung của khu vực.
Nhiều tờ báo lớn của Pháp số ra ngày 8 và 9/5 như Le Monde, Les Echos, Le Figaro… đều có nhiều bài viết và bình luận tố cáo thái độ hiếu chiến của Trung Quốc khi đưa giàn khoan HD-981 vào sâu trong lãnh hải của Việt Nam. Tiến sĩ Oh Ei Sun, chuyên gia cấp cao thuộc Trường Nghiên cứu Quốc tế Rajaratnam ở Singapore cho rằng, thái độ của Trung Quốc khó hiểu và gây bối rối, trong khi Bắc Kinh luôn miệng nói rằng, họ muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với các nước láng giềng, nhưng lại luôn cố tình hung hăng, quyết liệt.
Nhiều tờ báo lớn của Pháp số ra ngày 8 và 9/5 như Le Monde, Les Echos, Le Figaro… đều có nhiều bài viết và bình luận tố cáo thái độ hiếu chiến của Trung Quốc khi đưa giàn khoan HD-981 vào sâu trong lãnh hải của Việt Nam. Tiến sĩ Oh Ei Sun, chuyên gia cấp cao thuộc Trường Nghiên cứu Quốc tế Rajaratnam ở Singapore cho rằng, thái độ của Trung Quốc khó hiểu và gây bối rối, trong khi Bắc Kinh luôn miệng nói rằng, họ muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với các nước láng giềng, nhưng lại luôn cố tình hung hăng, quyết liệt.